Ιδανικές φωνές

Γιάννης Μυγδάνης

μουσικοπαιδαγωγός | συνθέτης | ερευνητής | σχεδιαστής εκπαιδευτικών αντικειμένων

2017

Σε ποίηση Κώσταντίνου Π. Καβάφη

Κύκλος 21 τραγουδιών σε ποίηση Κ. Π. Καβάφη για τραγουδιστή, τραγουδίστρια, αφηγητή και μικρό ορχηστρικό σύνολο. Ερμηνεύουν ο Φίλιππος Πασσαλίδης και η Νικολέττα Σαριδάκη. Στον ρόλο του αφηγητή ο Γιάννης Τσουρουνάκης.

«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια – σ’ ένα σπίτι της οδού Σερίφ μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δυο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά.»

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εντύποις.

00:00

Λίγα λόγια για το έργο

Η επαφή με το έργο του ποιητή ξεκινάει από τα εφηβικά μου χρόνια όταν στη βιβλιοθήκη του σπιτιού, ανακάλυψα τα “Άπαντα του Κ. Π. Καβάφη”. Άνοιξα το βιβλίο σε μια τυχαία σελίδα και ξεκίνησα να διαβάζω. Από το πρώτο κιόλας ποίημα ένιωσα μια πρωτόγνωρη αίσθηση. Όλες οι σκέψεις και οι φόβοι που έκρυβα καλά, ζωντάνευαν μπρος μου παρά τη θέλησή μου, και αποκτούσαν μια νέα διάσταση μέσα από τις γραμμές του κάθε ποιήματος. Σκέψεις, φόβοι, πόθοι, νοήματα και συγκινήσεις που φοβούμουν και παράλληλα εκλιπαρούσα να μου συμβούν.

Εκείνη την εποχή προσπαθούσα δειλά – δειλά να μελοποιήσω κάποια από τα ποιήματα. Ωστόσο, οι μουσικές γνώσεις και το αισθητικό μου κριτήριο, δεν ήταν αρκετά ανεπτυγμένα ώστε να φτάσω σε ένα ικανοποιητικό για εμένα αποτέλεσμα. Ένιωθα όμως πολύ έντονη την ανάγκη να αποτυπώσω στο πεντάγραμμο τα συναισθήματα που μου προκαλούσε η επαφή με τα ποιήματα. Μια ανάγκη που έμελλε να σιγοκαίει, να έρχεται ξανά και ξανά σε διάφορες χρονικές περιόδους, κάθε φορά και πιο δυνατή.

Στις αρχές του 2013, πήρα την τελική απόφαση να μελοποιήσω εκ νέου, χωρίς να στηριχτώ ούτε σε μία νότα ή ούτε σε μία σκέψη από τις παλαιότερες προσπάθειες. Το πρώτο εγχείρημα ήταν οι «Φωνές». Με την ολοκλήρωσή του ένιωσα ξαφνικά να ζωντανεύουν σιγά σιγά οι φωνές εκείνες, οι θύμισες να ξεδιπλώνονται μπροστά μου και να αποκτούν υπόσταση και σε άλλα ποιήματα του Καβάφη. Η εννοιολογική αυτή σύνδεση με οδήγησε και στην επιλογή των ποιημάτων. Η παρορμητικότητα που με διακατείχε δεν άφηνε περιθώρια επιλογής κινήσεων και στρατηγικών. Κάθε ποίημα που μελοποιήθηκε, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχικής μου φόρτισης εκείνης της εποχής, πάντα με γνώμονα τον σεβασμό στα λόγια του ποιητή.

Καταπιάστηκα με τη σύνθεση του έργου για ένα περίπου χρόνο έχοντας πάντα σαν αφετηρία τις «Φωνές» που, εν τέλει, έδωσαν και τον τίτλο στον κύκλο τραγουδιών. Τα ποιήματα που μελοποιήθηκαν καθώς και η σειρά, επιλέχτηκαν καθαρά με βάση το προσωπικό και αισθητικό κριτήριο. Η προσθήκη της εισαγωγής και του ιντερμεδίου, επισφράγισε την τελική μορφή του κύκλου τραγουδιών.

Η μελοποίηση των συγκεκριμένων ποιημάτων ήταν μια καθαρά εσωτερική ανάγκη, παρά επιθυμία. Μια ανάγκη γεμάτη εντάσεις, συγκρούσεις και αντιφάσεις που είναι έκδηλες, με ποικίλους τρόπους, σε όλο το έργο. Οι μορφολογικές και ενορχηστρωτές αυτές αντιφάσεις είναι μέσα μου, είμαι εγώ ο ίδιος μέσα σε αυτές και για αυτό προτίθεμαι να τις υποστηρίξω με οποιοδήποτε τρόπο.

Οι ιδανικές φωνές, είναι οι φωνές εκείνες που ξυπνούν τις πρώτες θύμισες. Αυτές που το μυαλό προσπαθεί να κρύψει βαθιά και να τις ξεχάσει. Κι όμως βγαίνουν, όταν ελθει η νύχτα, σα μουσική… που σβήνει. Είναι σκέψεις για ανεκπλήρωτους έρωτες που εκλιπαρείς να επιστρέψουν και να σε πάρουν μαζί, για αποφάσεις που δεν μπόρεσες να πάρεις για καταστάσεις που δεν μπόρεσες να αλλάξεις. Για πράξεις που ήθελες να αλλάξεις και το μυαλό αρνιόταν.

Αυτές οι θύμισες έρχονται και ξαναέρχονται στο μυαλό όσο τα σβηστά κεριά πληθαίνουν, όσο ομνύεις πως θα αρχίσεις καλύτερη ζωή, όσο κι αν ξαναγίνουν πάλι τα ίδια, τα βαρετά εκείνα όσο… όσο…μέχρι που να τα αναλογιστείς, θα έχει έρθει η στιγμή – εκείνη – που σαν έτοιμος από καιρό – σα θαρραλέος – θα πρέπει να αποχαιρετήσεις την Αλεξάνδρεια που χάνεις…

Γιάννης Μυγδάνης
Σεπτέμβρης 2017

Συντελεστές του έργου

Μαρίνος Γαλατσινός: Φλάουτο, Κλαρινέτο
Περικλής Τιμπλαλέξης: Βιολί
Καίτη Πάντζαρη: Τσέλο
Γιώργος Ντάνης: Κοντραμπάσο
Γιώργος Παπαδόπουλος: Κλασική Κιθάρα, Καβάλ, Μαντολίνο, Μπαγλαμάς, Τρίχορδο Μπουζούκι
Γιάννης Μυγδάνης: Πιάνο, Ακορντεόν, Συνθεσάιζερ, Μεταλλόφωνο, Τσέμπαλo