Πλήρης κατάλογος (σε μορφή APA 7th Ed.) με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις κεφαλαίων σε συλλογικούς τόμους και άρθρων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές ή σε πρακτικά συνεδρίων. Σε κάθε δημοσίευση παρατίθεται η περίληψη (abstract). Όπου είναι δυνατό, αναφέρεται η αντίστοιχη σελίδα στην πλατφόρμα Academia, RearchGate, Google Scholar, καθώς και η επίσημη ιστοσελίδα της δημοσίευσης.
Συλλογικοί τόμοι
5.
Mygdanis, Y. (in press). “Little music makers & producers”: Designing and integrating technological-musical educational scenarios for musical creativity development in an elementary school in Greece. In Liberty – Equity – Creativity: Innovating and Inventing Music in the Classroom – Vol 13. European Association for Music in Schools.
4.
Mygdanis, Y. (2023). Educational Technology as a Pathway to Foster Inclusion and Equity in Music Education. In P. Escudeiro, N. Escudeiro & O. Bernardes (Eds), Handbook of Research on Advancing Equity and Inclusion Through Educational Technology (pp. 153-169). IGI Global.
Emerging technologies and digital media are continually transforming the forms people interact with music and augment the ways of music expression, creation, learning, and education. Children of today’s era grow up in a digital environment that shapes their musical preferences and experiences, contributing to new kinds of musical literacies. As digital natives, they have acquired diverse musical stimuli compared to their parents and teachers, which they expect to engage with them. In this context, the role of digital technology in music classes can play a fundamental role in enhancing participation and forming inclusive music teaching-learning environments. Besides, the incorporation of technology from an educational perspective gives opportunities for cultivating equity and eliminating barriers to musical learning. The aim of this chapter is the formation of a new mindset in music education for integrating educational technology as a pathway to foster inclusion in music teaching-learning processes.
3.
Μυγδάνης, Γ. (2021). Οι σύγχρονες τεχνολογίες και τα ψηφιακά μέσα στη διδακτική των μουσικών οργάνων. Στο Α. Βερβέρης & Ι. Λίτος (Επιμ.), Ζητήματα διδακτικής των μουσικών οργάνων: γεφυρώνοντας θεωρία και πράξη (σσ. 342-362). Δίσιγμα.
Οι ταχείες αλλαγές στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή μετασχηματίζουν καθημερινά τους τρόπους που οι σημερινοί μαθητές έρχονται σε επαφή με τη μουσική, διαμορφώνοντας τις μουσικές εμπειρίες και προτιμήσεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο, οι εκπαιδευτικοί μουσικών οργάνων θα πρέπει να λάβουν υπόψη τις επιθυμίες των μαθητών για ενσωμάτωση των σύγχρονων τεχνολογιών στα μαθήματά τους. Αυτό συνεπάγεται την εξοικείωση με ψηφιακά μέσα και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα διεργασιών, από την ψηφιακή καταγραφή παρτιτούρας και την ηχογράφηση της εκτέλεσης έως τη μουσική παραγωγή (εκτέλεση, επεξεργασία, μείξη κ.λπ.), τον δημιουργικό προγραμματισμό, τις διαδραστικές εφαρμογές και τη χρήση απτικών διεπαφών και μικροεπεξεργαστών. Αξίωμα αποτελεί ότι η διαδικασία και ο βαθμός εμπλοκής είναι εξίσου σημαντική με το αποτέλεσμα, και πάντα σε σχέση με τον ρυθμό μάθησης του κάθε μαθητή. Έρευνες στο πεδίο υποστηρίζουν ότι τα ψηφιακά μέσα στην εκμάθηση μουσικού οργάνου διευρύνουν τους τρόπους μουσικής κατανόησης, συνεισφέρουν στην ανάπτυξη νέων γραμματισμών και δεξιοτήτων 21ου αιώνα (καινοτομία, δημιουργικότητα, κριτική σκέψη, επίλυση προβλημάτων) και ενθαρρύνουν την ενεργητική μάθηση και τη φιλερευνητική διάθεση. Το παρόν κεφάλαιο διαπραγματεύεται τις περιοχές και τους τρόπους ενσωμάτωσης των ψηφιακών μέσων σε ατομικά και ομαδικά μαθήματα οργάνων σε συνδυασμό με παραδείγματα πρακτικής εφαρμογής.
2.
Κοκκίδου, Μ., & Μυγδάνης, Γ. (2021). Η παιδαγωγική της δημοφιλούς μουσικής στη διδασκαλία-μάθηση μουσικών οργάνων. Στο Α. Βερβέρης & Ι. Λίτος (Επιμ.), Ζητήματα διδακτικής των μουσικών οργάνων: γεφυρώνοντας θεωρία και πράξη (σσ. 110-124 ). Δίσιγμα.
Η Παιδαγωγική της Δημοφιλούς Μουσικής αποτελεί έναν σχετικά νέο τομέα στον χώρο της διδακτικής των μουσικών οργάνων, με προσεγγίσεις και μοντέλα που λαμβάνουν υπόψη τους τα περιβάλλοντα που εκφράζονται και δημιουργούν οι καλλιτέχνες της δημοφιλούς μουσικής, καθώς και τις αξίες και τους κώδικες της δημοφιλούς μουσικής κουλτούρας. Κοινές αρχές αυτών των μοντέλων είναι: παίξιμο με το αυτί, συμμετοχική εκτέλεση και δημιουργία, χρήση της τεχνολογίας, ενθάρρυνση δεξιοτήτων αυτοσχεδιασμού και πρακτικές που διαμορφώνονται σύμφωνα με τις αρχές της άτυπης ή μη-τυπικής διδασκαλίας-μάθησης (όπως διατυπώθηκαν από την Lucy Green). Επίκεντρο είναι οι ίδιοι οι μαθητές καθώς έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν το ρεπερτόριο που θα ασχοληθούν (κομμάτια, είδη), να διευρύνουν τη μουσικότητά τους διερευνώντας ποικίλους ρόλους και τρόπους εμπλοκής με τη μουσική (τραγουδιστές-τραγουδοποιοί, παραγωγοί, σχεδιαστές ήχου κ.λπ.) και αξιοποιώντας τις μουσικές τους εμπειρίες από την καθημερινή τους ζωή. Η πρόκληση για τους εκπαιδευτικούς είναι να εμπλουτίσουν λειτουργικά τα παραδοσιακά συστήματα διδασκαλίας-μάθησης οργάνου (χρήση σημειογραφίας, έμφαση στη δεξιοτεχνία μέσα από τεχνικές ασκήσεις) και να αντιληφθούν τι συνεπάγεται η ηγεμονία της Δυτικής λόγιας μουσικής στα ισχύοντα προγράμματα σπουδών των ωδείων. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια πολλά μουσικά εκπαιδευτικά ιδρύματα προσφέρουν μαθήματα οργάνων και θεωρίας σε κάποια πεδία της δημοφιλούς μουσικής, υπάρχουν ερευνητικά ευρήματα ότι οι βασικές διαδικασίες εξακολουθούν να διαιωνίζουν τα πρότυπα του 19ου αιώνα. Στο παρόν κεφάλαιο θα σκιαγραφηθούν και θα συζητηθούν οι άξονες και οι μεθοδολογίες της Παιδαγωγικής της Δημοφιλούς Μουσικής που θα βοηθήσουν τους μαθητές να δομήσουν μουσικές εμπειρίες, γνώσεις και δεξιότητες, ταξιδεύοντας στον κόσμο της δημοφιλούς μουσικής και κουλτούρας.
1.
Mygdanis, Y. (2018). Synth4kids: An analog synthesizer web-application for music teaching-learning. In T. Shopova & G. Apostolova (Eds.), Digital Revolution in the Cultural & Social Progress (pp. 229-240). South-West University “Neofit Rilski”.
Nowadays, children grow up in a digital-cultural environment which forms their music experiences. However, the traditional music educational methods, as they were designed many decades ago, they do not involve new technologies or the use of electronic sounds and instruments in their content. As a result, a vital part of children’s music preferences is not expressed. Although many virtual instruments have been developed to be used in music teaching-learning processes, most of them consist of a reproduction of acoustic instruments without taking advantage of technology’s abilities. The aim of this paper is the presentation of Synth4kids, an original music making web-application created to be used by children from 5 to 8 years old. Synth4kids is a monophonic virtual instrument synthesizer based on analog synthesis. It is oriented to music lessons and incorporates elements from traditional music educational methods. It is also compatible with all tablets and computers and can be used alone or in conjunction with acoustic and Orff instruments. Furthermore, it benefits from the tablets’ tilt sensor and touch screen, enabling new kinaesthetic experiences. All in all, it offers opportunities for extended sound experimentation and improvisation, as well as giving children the chance to get in touch with electronic music.
Επιστημονικά περιοδικά
18.
Mygdanis, Y. & Papazachariou-Christoforou, M. (in press). Exploring the integration of maker culture activities in the Theory of Music course at a Greek Conservatoire. Journal of Music, Technology & Education.
In the last decade, there has been a significant effort to incorporate maker culture principles and techniques into education. By following the STEAM education perspective, integrating maker movement educational scenarios presents an opportunity to establish a cutting-edge musical-technological learning atmosphere in music classes. This article delves into the results of an educational intervention conducted in a Greek conservatoire centered on a Theory of Music course. The aim of the research was to design and implement teaching scenarios built on the maker movement within a group of four students aged 6 to 7 years, using the music educational software Synth4kids and the Makey Makey interface as the main methodological tools. The primary objectives were to explore the students’ experiences and perceptions of the learning process within this new educational environment and to examine the perceived development of their knowledge and skills. The findings of the pilot study indicate that the students actively and enthusiastically engaged in constructing musical artifacts and immersed themselves in music-making as active participants, leading to the acquisition and transformation of musical and technological skills through meaningful experiences. In short, it is revealed that findings converge with the research activity in the field.
17.
Charalambidou, C. & Mygdanis, Y. (2024). Designing and applying educational scenarios using Synth4Kids musical educational software in preschool education. International Journal on Integrating Technology in Education, 13(3), 65-76.
The rapid technological advancement of recent years has transformed how people interact with music. In a world where digital transformation is accelerating, the role of technology in music education has become increasingly crucial. In particular, digital platforms and tools are reshaping the way music is taught, especially for younger generations. Children in the digital age are exposed to various musical experiences and preferences. This has led to the development of digital learning environments and software for preschool children, creating a fundamentally new educational framework. However, music pedagogy often relies on traditional teaching models that do not incorporate digital technologies. This article discusses findings from an educational intervention using the Synth4kids software in early childhood music education. Synth4kids offers new avenues for educators to incorporate technology into early childhood education, encouraging creativity, collaboration, and engagement. The study highlights how combining technology and music pedagogy can enrich the learning experience for young children. The results highlight a new techno-centric learning environment where children engage actively and enthusiastically in authentic music teaching and learning situations, transforming their experiences and developing new musical and technological skills. Additionally, the study shows the importance of designing child-friendly software that balances educational goals with playful engagement.
16.
Κοκκίδου, Μ. & Μυγδάνης, Γ. (2024). Σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση και προτάσεις αντιμετώπισης. Journal of Culture in Tourism, Αrt and Education, 4(2), 33-43.
15.
Mygdanis, Y., & Perakaki, E. (2023). Integrating ubiquitous music ecologies into STEAM scenarios in music teaching-learning processes. Asia-Pacific Journal for Arts Education, 22(5), 1-30.
Technological progress over the course of the past few decades has transformed how children interact with sound and music, offering new and extended ways of expression, creation, and learning. This digital environment can provide opportunities for constructing a framework of sound perception, musical praxis, and creativity enhancement, the emergence of cross-platforms and a growing variety of hardware and software serving to support these developments through an emerging context of ubiquitous acoustic ecologies. The aim of this research was to involve educational scenarios in music lessons following such ecological perspectives through a pilot study for children aged 7 to 9 in a conservatoire setting in Greece. Actions for the current practical intervention have been designed following a STEAM project-based learning approach, which offers students cooperative activities, transdisciplinarity, game-based, augmented reality, playful learning, and authentic problem-solving experiences. Analysis revealed four distinct, emerging thematic categories that drew on the development of auditory perceptual ability, creativity development, computational thinking cultivation, and the shaping of digital and physical musical worlds. The results of the educational intervention underlined the fundamental role of ubiquitous music ecologies in planned actions, which served to widen students’ musical horizons.
14.
Mygdanis, Y. (2023). Design and development of three original music-educational digital games for admission exams in Greek music schools. Journal of Culture in Tourism, Αrt and Education, 3(5), 67-75.
Playing is an integral part of children’s daily lives in all cultures. In our current era, which is mainly digital, a vital part of children’s lives involves using digital media and, consequently, digital games. Incorporating educational video games into formal or informal teaching-learning processes leads to students’ interest development, motivation enhancement, as well as active participation in the lesson in a playful interactive learning environment. In this context, digital game design is critical for its effective use in the educational process, constructing rich learning environments through specific teaching objectives based on current learning theories and students’ particular age and developmental characteristics. In this article, we explore three innovative digital educational musical games that were specifically designed to align with the content of admission exams at Music Schools in Greece. These engaging applications were developed by the Music Schools working project group of the Greek Society for Music Education (G.S.Μ.Ε.) as a valuable instructional resource for exam preparation. At the same time, they form conditions for integration in both the conservatoire as well as primary school music teaching-learning processes, providing creative teaching extensions.
13.
Μυγδάνης, Γ. (2023). Οι εξετάσεις μουσικού οργάνου και οι μορφές αξιολόγησης στην ωδειακή εκπαίδευση: μια πρώτη αποτίμηση της σημερινής πραγματικότητας. Εκπ@ιδευτικός Κύκλος, 11(2), 25-40.
Η αξιολόγηση αποτελεί ένα ισχυρό μεθοδολογικό εργαλείο για κάθε εκπαιδευτικό, όπου θα πρέπει να ενσωματώνεται σε όλα τα στάδια της μουσικής διδασκαλίας-μάθησης, εστιάζοντας στις δημιουργικές, αισθητικές και κοινωνικές διαστάσεις της μουσικής, με βασικό στόχο την ίδια τη διαδικασία, ως μία προοπτική της σχέσης εκπαιδευτικού και σπουδαστή. Oι αντιλήψεις αυτές δεν φαίνεται να αντανακλούν την ωδειακή εκπαίδευση, όπου έχει διαμορφωθεί ένα παραδοσιακό μοντέλο μουσικής διδασκαλίας, αναλλοίωτο για σχεδόν εβδομήντα χρόνια. Έμφαση δίνεται στη μουσική ανάγνωση και εκτέλεση, ενώ ο καθηγητής έχει τον κυρίαρχο ρόλο στο μάθημα και οι εξετάσεις ακολουθούν αποκλειστικά βαθμολογική κλίμακα. Η παραπάνω κατάσταση είναι αναμενόμενο να επηρεάζει τη μουσική μάθηση. Σκοπός του παρόντος άρθρου αποτελεί η διερεύνηση των μορφών αξιολόγησης στην ωδειακή εκπαίδευση με έμφαση στις εξετάσεις μουσικών οργάνων. Ειδικότερα, αναλύονται οι εγγραφές από πρακτικά εξετάσεων του πιάνου ενός ωδείου στην Ελλάδα, για τα τελευταία έντεκα έτη. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τις αδυναμίες και τους περιορισμούς στη συνολική διαδικασία αξιολόγησης και μάθησης, ενώ, παράλληλα, αναδύουν μια επιτακτική ανάγκη για αλλαγή στο εκπαιδευτικό πλαίσιο των ωδείων.
12.
Mygdanis, Y. (2023). Synth4kids: Combining Traditional Music-Pedagogical Methods with Emerging Technologies for STEAM Education. Global Journal of Education and Learning, 1(1), 38-57.
This paper presents the development of Synth4kids, an educational music software designed for children aged five to eight years old. The software combines traditional music-pedagogical methods with emerging technologies such as augmented reality, eye-tracking, and QR-codes implementation to offer new ways of music-making, expression, and learning. Synth4kids can be integrated into STEAM educational activities following a project-based learning perspective, engaging students in collaborative, transdisciplinary, game-based, and authentic problem-solving experiences. This article also discusses the use of virtual instruments in music education, illustrating their positive outcomes in musical performance skills development and creativity enhancement. Moreover, it provides recommendations for designing virtual musical instruments for pedagogical purposes, emphasizing the importance of offering possibilities for augmenting and new musical experiences. Technical specifications for Synth4kids are also discussed, highlighting its compatibility with most web browsers and the use of various free and open-source JavaScript libraries. Overall, the paper offers valuable insights for educators and software developers who are interested in incorporating emerging technologies into music education.
11.
Μυγδάνης, Γ., & Παπαζαχαρίου-Χριστοφόρου, Μ. (2022). Η φιλοσοφία του maker movement σε μαθήματα «Θεωρία της μουσικής» σε ένα ωδείο στον ελλαδικό χώρο: Προκαταρκτικά ευρήματα από μία εκπαιδευτική παρέμβαση. Μουσικοπαιδαγωγικά, 20, 31-53.
Τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον αναφορικά με την αξιοποίηση πρακτικών και στρατηγικών κατασκευής τεχνουργημάτων σε διαδικασίες διδασκαλίας-μάθησης. Αντανακλώντας τη φιλοσοφία της προσέγγισης STEAM, η σχεδίαση και η πρακτική εφαρμογή διδακτικών σεναρίων στη βάση του maker movement δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μετασχηματισμό της μουσικής εκπαιδευτικής διαδικασίας και τη διαμόρφωση ενός νέου τεχνολογικού-μουσικού περιβάλλοντος στην τάξη. Στο παρόν άρθρο παρατίθενται προκαταρκτικά ευρήματα από τη διερεύνηση των εμπειριών μιας ομάδας τεσσάρων παιδιών ηλικίας έξι έως επτά ετών, όταν στο πρώτο έτος του μαθήματος «θεωρία της μουσικής» σε ένα ελληνικό ωδείο, πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική παρέμβαση που σχεδιάστηκε στη βάση του maker movement, αξιοποιώντας παράλληλα το εκπαιδευτικό μουσικό λογισμικό Synth4kids. Τα ερευνητικά ερωτήματα στόχευαν στην εξέταση της μαθησιακής διαδικασίας που ακολούθησαν οι συμμετέχοντες, στην σε βάθος εξέταση των αντιλήψεών τους αναφορικά με τη μαθησιακή εμπειρία που βίωσαν και στην διερεύνηση των γνώσεων και δεξιοτήτων που διαφαίνεται ότι απόκτησαν. Καταδεικνύεται, ότι οι δραστηριότητες που εφαρμόστηκαν, πρόσφεραν εμπειρίες με νόημα στα παιδιά, τα οποία συμμετείχαν ενεργά και με ενθουσιασμό στο νέο μουσικο-τεχνολογικό περιβάλλον μάθησης που υιοθετήθηκε, εκφράζοντας την άποψη ότι η εμπλοκή τους στις δράσεις είχε ξεχωριστή αξία. Τα παιδιά διαφάνηκε να διευρύνουν τις μουσικές και τεχνολογικές τους γνώσεις και δεξιότητες, επιτυγχάνοντας πέραν από τις επιδιώξεις του μαθήματος «θεωρία της μουσικής», την καλλιέργεια της υπολογιστικής σκέψης.
10.
Mygdanis, Y. (2022). Designing an educational musical software combining traditional music-pedagogical methods and emerging technologies: The case of Synth4Kids. International Journal on Integrating Technology in Education, 11(2), 103-120.
This paper presents the development of Synth4kids, a music educational software for music teachinglearning processes designed to be used for kids aged five to eight years. Synth4kids integrates elements from the traditional music-pedagogical methods –Dalcroze Eurhythmics, Orff Schulwerk, Kodály Method– along with features aligned with incorporating merging technologies in music education –augmented reality, use of tangible interfaces / sensors, eye-tracking processes, QR-codes implementation, and collaborative online music practices– providing new and extended ways of music-making, expression, and learning to the young ages. As a pedagogical tool, it was designed with the ultimate goal to be incorporated into musical-educational activities following a STEAM perspective, based on project-based, inquiry and cooperative learning, transdisciplinarity, as well as game-based, and authentic problemsolving experiences.
9.
Μυγδάνης, Γ., & Κοκκίδου, Μ. (2021). Οι μουσικές-τεχνολογικές εμπειρίες σπουδαστών ωδειακής εκπαίδευσης μέσα από συμμετοχικές πρακτικές μουσικής παραγωγής σε ένα εξ αποστάσεως project. Μουσικοπαιδαγωγικά, 19, 42-63.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις προχωρούν με αυξανόμενο ρυθμό, μετασχηματίζοντας τις μουσικές εμπειρίες των ανθρώπων, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στη μουσική έκφραση, δημιουργία και εκπαίδευση. Όλο και περισσότεροι τρόποι μουσικής αλληλεπίδρασης είναι πλέον ψηφιακοί. Πολλοί καλλιτέχνες δημιουργούν κομμάτια με λογισμικά παραγωγής σε συνεργατικό πλαίσιο χωρίς να είναι απαραίτητα στον ίδιο χώρο. Με ανάλογο τρόπο, πολλοί νέοι, ασχολούνται ερασιτεχνικά με τη μουσική και αποκτούν εμπειρίες, μαθαίνοντας μόνοι είτε με φίλους. Αν και υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την αξιοποίηση της τεχνολογίας στη σχολική μουσική εκπαίδευση, δεν έχουν πραγματοποιηθεί ανάλογες έρευνες στο ωδειακό σύστημα και στην εξ αποστάσεως εκμάθηση οργάνου. Η πανδημική κρίση του COVID-19 και η απότομη μετάβαση σε διαδικτυακά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα έφεραν στο προσκήνιο μια σειρά από προβλήματα (έλλειψη μουσικής-τεχνολογικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών μουσικής, δισταγμός για δράσεις με τεχνολογία κ.ά.), σε ένα κλίμα αβεβαιότητας που αντανακλούσε και την πλευρά των σπουδαστών. Οι εκπαιδευτικοί υποχρεώθηκαν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους τη συνέχιση των μαθημάτων, μια κατάσταση που για κάποιους έγινε αντιληπτή ως αδιέξοδο ενώ για άλλους αποτέλεσε κίνητρο για δημιουργικές λύσεις. Στον παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από την εφαρμογή ενός πιλοτικού μουσικού-τεχνολογικού project στον ωδειακό χώρο, σε μία εξ αποστάσεως παρέμβαση εν μέσω της πανδημίας COVID-19. Σκοπός ήταν η διερεύνηση των μουσικών-τεχνολογικών εμπειριών, γνώσεων και δεξιοτήτων που απέκτησαν οι σπουδαστές καθώς και η ανάπτυξη της μουσικής τους δημιουργικότητας, μέσα από συμμετοχικές DIY πρακτικές μουσικής παραγωγής με τη χρήση λογισμικών DAWs. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν μία πρώτη εικόνα, με πολλά θετικά στοιχεία και δυνατότητες αλληλοσυμπλήρωσης με το συμβατικό μοντέλο.
8.
Mygdanis, Y., & Kokkidou, M. (2021). Collaborative DIY music production practices in conservatoire settings: findings from a pilot distance teaching-learning project. ICT in Muzical Field/Tehnologii Informatice si de Comunicatie in Domeniul Muzical, 12(2), 7-22.
In the last decades, the vast development of emerging technologies has transformed the ways people engage with music, expanding the affordances of music expression, creation, learning, and education. Music production software allows artists to create songs collaboratively in digital contexts, not necessarily being in physical contact. Likewise, many young people produce songs alone or with peers, constructing musical experiences through informal kinds of learning. Although several studies have focused on integrating technological-based activities in school music education, the research interest in conservatoire education is limited. The COVID-19 pandemic crisis and the need for an urgent shift to online educational environments revealed numerous problems concerning the use of technology. Both teachers and students faced difficulties to operate and effectively continue the studio lessons online. Some recognized the situation as a dead-end for conservatoire education, while others perceived it as a prompt for innovative and creative solutions. The present article discusses the findings of a pilot distance musictechnological project with adolescents in conservatoire education during the COVID-19 pandemic. The primary aim was to investigate students’ musical-technological experiences, the knowledge and skills they acquired, as well as the development of their musical creativity through collaborative DIY music production practices. In particular, our purpose was to develop a more nuanced understanding of how the students experienced their work and their learning using DAWs (Bandlab). The results support the view that merging traditional and online teaching-learning procedures in a hybrid approach can open new pathways in music education
7.
Μυγδάνης, Γ., & Παπαζαχαρίου-Χριστοφόρου, Μ. (2021). Μετασχηματισμός των αντιλήψεων εκπαιδευτικών μουσικής για τις σύγχρονες τεχνολογίες στη μουσική διδασκαλία-μάθηση μέσα από μία επιμορφωτική παρέμβαση στο μοντέλο STEAM. International Journal of Educational Innovation, 3(3), 66-77.
Οι ταχείες αλλαγές στη σύγχρονη εποχή μετασχηματίζουν καθημερινά τους τρόπους με τους οποίους τα άτομα έρχονται σε επαφή με τη μουσική, διαμορφώνοντας τις εμπειρίες και τις προτιμήσεις τους. Σε αυτό το συνεχώς εξελισσόμενο ψηφιακό περιβάλλον, οι εκπαιδευτικοί μουσικής θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τις ανάγκες και τις επιθυμίες των μαθητών για δράσεις με ψηφιακά μέσα. Το παρόν άρθρο εστιάζει στη διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων μιας ομάδας εκπαιδευτικών μουσικής που συμμετείχε σε μία διαδικτυακή επιμορφωτική παρέμβαση για τους τρόπους ένταξης του διεπιστημονικού μοντέλου STEAM σε μαθήματα μουσικής, αναφορικά με την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική μουσική διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, στόχος της έρευνας αποτελεί η παρουσίαση των απόψεων και στάσεων των συμμετεχόντων αναφορικά με πρακτικές ενσωμάτωσης διαδικασιών προγραμματισμού στη μουσική διδασκαλία-μάθηση, καθώς και ο τυχόν μετασχηματισμός τους με το πέρας του εργαστηρίου.
6.
Kokkidou M., Kondylidou A., & Mygdanis, Y. (2021). Music Curricula of Greece, Sweden and Japan: Comparative Study and Reflections. Multilingual Academic Journal Of Education And Social Sciences, 9(1), 177-196.
In the process of improving school and education systems, curricula assessment and revision is proved of high importance. The comparative study of curricula from other countries can influence educational reforms decisions at a national and local-regional level, either in a productive way or by conflicting processes, ignoring the educational conditions of a country. In this paper, the findings from comparative research regarding the official music curricula from Greece, Sweden, and Japan, will be presented. The benchmarks are based on a current literature review. Similarities and differences among the three curricula will be considered in relation to the specificity of the educational systems and the cultural context of each country and the importance of music education, as well. Finally, efforts will be made to detect borrowing practices and the case of curricula inclusion into a common standard. This study is based on the premise that we better understand a curriculum when we study it compared to others, as education policy’s hidden aspects emerge, and educational application alternatives are offered.
5.
Μυγδάνης, Γ., & Κονδυλίδου, Ά. (2020). MOOCs και Ψηφιακές βιβλιοθήκες: επισκόπηση της σημερινής πραγματικότητας, προβληματισμοί & προοπτικές. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 16(1), 78-89.
Τα τελευταία χρόνια ραγδαίες εξελίξεις έχουν λάβει χώρα στο πεδίο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, διαμορφώνοντας ένα παιδαγωγικό πλαίσιο ριζικά διαφορετικό από το συμβατικό. Σε αυτόν τον άξονα τα Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOCs), αποτελούν μια νέα πρόταση με ταχεία εξάπλωση. Πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για μία εκπαιδευτική καινοτομία που θα επηρεάσει καθοριστικά την εκπαίδευση ενώ άλλοι εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την απουσία παιδαγωγικού μοντέλου. Τα MOOCs έχουν πλέον εδραιωθεί ως κομμάτι της εξ αποστάσεως ανώτατης εκπαίδευσης και η εμπλοκή των βιβλιοθηκών είναι καθοριστικής σημασίας, όπως και σε ένα μάθημα με φυσική παρουσία, δημιουργώντας νέες προκλήσεις αλλά και διευρυμένες δυνατότητες. Ωστόσο, οι ψηφιακές βιβλιοθήκες δεν έχουν αποκτήσει ακόμα ενεργό ρόλο στη διάρθρωση των MOOCs εξαιτίας της φύσης των μαθημάτων αυτών, ζητημάτων πνευματικών δικαιωμάτων, αδειοδότησης αλλά και του εκπαιδευτικού πλαισίου που διαμορφώνεται συνεχώς. Σκοπός του παρόντος άρθρου αποτελεί η διερεύνηση των τρόπων προσαρμογής των βιβλιοθηκών στα μαθήματα MOOCs, μέσω της σχεδιασμού ενός μοντέλου αποσαφήνισης περιορισμών και προκλήσεων που ανακύπτουν, ώστε οι τελευταίες να αποκτήσουν το δικό τους διακριτό ρόλο στο συνεχώς εξελισσόμενο διαδικτυακό εκπαιδευτικό πλαίσιο.
4.
Kokkidou, M., & Mygdanis, Y. (2020). New Approaches in” Theory of Music” Courses: Preliminary Findings of a Pilot Study in Conservatory Settings. Series Musicologica Balcanica, 1(1), 319-337.
In our increasingly multimodal era, it is widely recognized that music educators ought to consider anew which ways are more effective for students to be engaged with music, what it means to teach music in a multimodal context, and what changes in pedagogy, curriculum, and methodologies are needed. Whereas traditional notions of music theory focus primarily on reading and writing music through standard notation and musical symbols, multimodal multi-sensory activities allow new types of music understanding and learning, leading to the formation of new types of music literacies. However, “Theory of Music” courses in Greece, as a part of the overall music conservatory curriculum being in-use for more than 60 years, are not consistent with the current philosophical trends in the field of music education. In this article, we argue that music teachers in “Theory of Music” classrooms can incorporate multimodal multisensory activities – aural, visual, tactile, and kinesthetic – in order to reinforce the perception of abstract musical concepts. Furthermore, preliminary findings of a pilot study in conservatory settings will be presented, as well as musical-educational activities development based on the multimodal and multi-sensory music teaching-learning approach.
3.
Μυγδάνης, Γ., & Κοκκίδου, Μ. (2020). Ο Δημιουργικός Προγραμματισμός στη Μουσική Παιδαγωγική. iTeacher, 23, 117-125.
Η ένταξη των νέων τεχνολογιών στη μουσική διδασκαλία-μάθηση αποτελεί μία νέα πρόκληση για τη μουσική παιδαγωγική καθώς τα σύγχρονα περιβάλλοντα δόμησης της μουσικής εμπειρίας γίνονται όλο και περισσότερο ψηφιακά και πολυτροπικά. Η ενσωμάτωση ψηφιακών μέσων σε μαθήματα μουσικής δίνει νέα μαθησιακά κίνητρα και προσφέρει στους μαθητές την ευκαιρία να εμβαθύνουν σε ποικίλα μουσικά πεδία. Ο δημιουργικός προγραμματισμός αποτελεί μια πρακτική ανάπτυξης κώδικα προσανατολισμένη στην παραγωγή εκφραστικού αποτελέσματος. Ερευνητική δραστηριότητα στο πεδίο καταδεικνύει τα θετικά αποτελέσματα της χρήσης πρακτικών δημιουργικού προγραμματισμού, ως διδακτικό εργαλείο, στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας και των δεξιοτήτων συνεργασίας των μαθητών, καθώς και της βαθύτερης κατανόησης μουσικών εννοιών τόσο σε μουσικό όσο και σε τεχνολογικό επίπεδο. Tο παρόν άρθρο εστιάζει στην ένταξη του δημιουργικού προγραμματισμού σε μαθήματα μουσικής, μέσω της χρήσης της Sonic Pi, μιας γλώσσας προσανατολισμένης στη μουσική εκπαίδευση.
2.
Μυγδάνης, Γ., & Κοκκίδου, Μ. (2018). Το μάθημα «Θεωρία της Μουσικής» στην ωδειακή εκπαίδευση: μια πρώτη επισκόπηση του πεδίου και αποτίμηση της σημερινής πραγματικότητας. Μουσικοπαιδαγωγικά, 16, 28-48.
Το μάθημα «Θεωρία της Μουσικής» διδάσκεται σε όλα τα ωδεία και όλες τις μουσικές σχολές στην Ελλάδα. Το ισχύον πρόγραμμα σπουδών (Β.Δ.11.11.57, ΦΕΚ 229/Α/57) παραθέτει με πολύ συνοπτικό τρόπο κάποιες κατευθυντήριες γραμμές κυρίως για την οργάνωση του περιεχομένου του μαθήματος και παραμένει αμετάβλητο για περισσότερα από 60 χρόνια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην συνάδει με τις σύγχρονες προσεγγίσεις στο πεδίο της μουσικής παιδαγωγικής. Σκοπός της παρούσας έρευνας αποτελεί η διερεύνηση και αποτίμηση του πλαισίου διδασκαλίας-μάθησης του εν λόγω μαθήματος στα ωδεία και τις μουσικές σχολές. Για τον σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκε μία ποιοτική έρευνα με δύο εργαλεία: κριτική αποδόμηση του ισχύοντος προγράμματος και ημιδομημένες συνεντεύξεις με εν ενεργεία εκπαιδευτικούς που διδάσκουν το μάθημα της «Θεωρίας της Μουσικής». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώνεται η ανάγκη για αναθεώρηση του προγράμματος καθώς στη σημερινή εποχή έχουν μετασχηματισθεί ριζικά οι μουσικές εμπειρίες, οι πρακτικές και οι όροι της μουσικής κατάρτισης. Ωστόσο, διαφάνηκε ότι οι διδάσκοντες του μαθήματος μουσικής, παρόλο που δηλώνουν μη ικανοποιημένοι από το ισχύον πλαίσιο, δεν εκφράζουν ουσιαστική επιθυμία για αλλαγή. Σε αυτή την τάση για συντήρηση της υπάρχουσας κατάστασης, φαίνεται ότι κάθε πρόταση για μουσικοπαιδαγωγικό-εκπαιδευτικό ανασχεδιασμό για το μάθημα της «Θεωρίας της Μουσικής» –αλλά και για τη συνολική ωδειακή εκπαίδευση– πρέπει να βασιστεί σε ερευνητικά ευρήματα και στη συστηματική μουσικοπαιδαγωγική επιμόρφωση των διδασκόντων.
1.
Μυγδάνης, Γ., & Κοκκίδου, Μ. (2017). MOOCs και μουσική εκπαίδευση: Μια πρώτη μελέτη περίπτωσης και προβληματισμοί. Μουσικοπαιδαγωγικά, 15, 86-104.
Τα Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (Massive Open Online Courses, MOOCs) αποτελούν μία πρόσφατη πρόταση στον χώρο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και η απήχησή τους στον παγκόσμιο εκπαιδευτικό χάρτη αυξάνεται εκθετικά. Βασίζονται στη χρήση νέων τεχνολογιών και έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται σε μεγάλους πληθυσμούς. Η πλειονότητα των MOOCs αναπτύσσεται από γνωστά πανεπιστήμια που προσφέρουν τα μαθήματά τους σε ειδικά διαμορφωμένες πλατφόρμες και καλύπτουν ένα ευρύ γνωστικό φάσμα. Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα MOOCs αποτελούν επανάσταση στο χώρο της εκπαίδευσης ενώ άλλοι είναι πιο επιφυλακτικοί και εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τις μαθησιακές εμπειρίες που παρέχουν. Στο πεδίο της μουσικής εκπαίδευσης παρέχονται MOOCs από διαφορετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, με ποικίλο περιεχόμενο και με έμφαση στη μουσική τεχνολογία. Άτομα από διαφορετικά σημεία του πλανήτη, ανεξαρτήτως μουσικού υποβάθρου έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν αυτά τα μαθήματα, στις περισσότερες περιπτώσεις με τον δικό τους μαθησιακό ρυθμό. Σκοπός της παρούσας μελέτης αποτελεί η διερεύνηση της φιλοσοφίας και του τρόπου διάρθρωσης των MOOCs στο πεδίο της μουσικής εκπαίδευσης. Μετά από ενδελεχή έρευνα εντοπίστηκαν αρκετές εκατοντάδες μουσικά MOOCs από τα οποία επιλέχθηκαν 110 από τις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες, βάσει της επισκεψιμότητας αυτών, όπου συγκρότησαν και το δείγμα της έρευνας. Σε αυτό το υλικό εξετάστηκε το πλαίσιο πραγματοποίησης των μαθημάτων, το παιδαγωγικό μοντέλο που χρησιμοποιείται, το πρόγραμμα σπουδών, οι διδακτικές προσεγγίσεις και οι μορφές αξιολόγησης. Στη συζήτηση αναπτύσσονται συνοπτικά κάποιοι προβληματισμοί αναφορικά με την παροχή γνώσης και την αποτελεσματικότητα αυτής της νέας μορφής μουσικής μάθησης.
Πρακτικά συνεδρίων
19.
Μυγδάνης, Γ., & Περακάκη, Ε. (in press). Το παιδί ως διαμορφωτής του φυσικού και ψηφιακού του κόσμου: μία πρόταση για την αξιοποίηση οπτικοακουστικών εργαλείων στην παιδαγωγική του ήχου. Στα Πρακτικά του 6ου Συνέδριου Ακουστικής Οικολογίας – Ακουστική Οικολογία και Οπτικοακουστικές Αφηγήσεις.
18.
Μυγδάνης, Γ. & Καλαϊτζίδης, Ι. (2024). “Maritime music project”: Σχεδίαση και υλοποίηση καινοτόμου διδακτικής πρότασης αντλώντας από τις διάχυτες ακουστικές οικολογίες για τη διασύνδεση μουσικής και ναυτιλίας. Στα Πρακτικά του 9ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας (σσ. 884-893). ΕΕΠΕΚ.
Οι ήχοι γύρω μας ασκούν καθοριστική επιρροή στην καθημερινότητα και διαμορφώνουν την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν μετασχηματίσει τους τρόπους που ερχόμαστε σε επαφή με τη μουσική, διαμορφώνοντας νέες και διευρυμένες μορφές έκφρασης, δημιουργίας και εκπαίδευσης, αναδύοντας μια διαφορετική αντίληψη του φαινομένου του ήχου, στο πλαίσιο των διάχυτων ακουστικών οικολογιών. Σκοπός της παρούσας έρευνας αποτελεί η σχεδίαση και υλοποίηση μίας καινοτόμου πρότασης στα μαθήματα μουσικής αντλώντας από τις διάχυτες ακουστικές οικολογίες για τη διασύνδεση μουσικής και ναυτιλίας. Η παρέμβαση εφαρμόστηκε στο Δημοτικό Σχολείο του Pierce – The American College of Greece, σε τμήματα Ε’ και Στ’ τάξης, περιλαμβάνοντας πρακτικές δραστηριότητες σύμφωνα με το μοντέλο STEAM με έμφαση στην ομαδοσυνεργατικότητα, την ανακαλυπτική μάθηση και τη μάθηση βάσει έργου για τη δημιουργία αυθεντικής μουσικής διδασκαλίας-μάθησης. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι οι δραστηριότητες προσέφεραν νέες εμπειρίες στους μαθητές, οι οποίοι ενεπλάκησαν ενεργά και με ενθουσιασμό, αποκτώντας νέες μουσικές και τεχνολογικές δεξιότητες και εμπειρίες, ενισχύοντας, παράλληλα, τη δημιουργικότητα και την οικολογική τους αντίληψη.
17.
Mygdanis, Y. (2024). Designing and implementing a STEAM proposal reflecting ubiquitous acoustic ecologies for connecting music and maritime. In W. Brooks and M. DeAmbrose (Ed.s), Proceedings of the ISME Music in Schools and Teacher Education Commission (pp. 125-141). ISME.
The sounds surrounding us significantly impact our daily lives, influencing the ways we interact with the environment. Advancements in technology have revolutionized our relationship with music and sound, leading to the emergence of new and diverse forms of expression, creation, and learning. Research about the soundscape in the scope of acoustic ecologies has led to a deep comprehension and appreciation of sound, particularly within its environmental and contextual settings. This study proposes the design, development, and practical application of an interdisciplinary approach that integrates music with maritime studies to create immersive learning experiences reflecting ubiquitous acoustic ecologies. The intervention took place at Pierce – The American College of Greece Elementary School and focused on fifth and sixth-grade classes. It utilized hands-on activities based on the STEAM model, which emphasized collaboration, inquiry-based learning, and project-based learning to create authentic and meaningful music learning environments. The findings revealed that the activities provided novel experiences for the students, who were eager and enthusiastic participants, acquiring new musical and technological skills and experiences while augmenting their creativity and ecological awareness.
16.
Μυγδάνης, Γ. (2024). “Little music makes & producers”: σχεδίαση και εφαρμογή καινοτόμου διδακτικής τεχνολογικής-μουσικής πρότασης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση για την ενίσχυση της δημιουργικότητας. Στο Ι. Καζανίδης και Α. Τσινάκος (Επιμ.), Πρακτικά Εργασιών 13ου Πανελλήνιου και Διεθνούς Συνεδρίου «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» (σσ. 380-388). ΕΤΠΕ.
Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έχει μεταμορφώσει τους τρόπους που οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τη μουσική, δημιουργώντας προϋποθέσεις για νέες μορφές μουσικής δημιουργίας, έκφρασης και μάθησης. Τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και αποκτούν τεχνολογικές δεξιότητες συνυφασμένες με τις μουσικές τους εμπειρίες, τις οποίες αναμένουν να αξιοποιήσουν και στη μουσική τάξη. Με αυτόν τον τρόπο, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αναστοχαστούν και να επανεξετάσουν τις μορφές ενσωμάτωσης των ψηφιακών μέσων στις διαδικασίες διδασκαλίας-μάθησης στη βάση των αναγκών των μαθητών τους για συμμετοχή σε τεχνολογικές παιδαγωγικές δραστηριότητες. Το παρόν άρθρο συζητά τα αποτελέσματα πιλοτικής παρέμβασης σε μία ομάδα είκοσι παιδιών (Γ’ – Ε’ τάξης) στο δημοτικό σχολείο του Pierce – The American College of Greece. Για διάστημα τριάντα βδομάδων, εφαρμόστηκαν μουσικοπαιδαγωγικά σενάρια αντλώντας από το δια-επιστημονικό μοντέλο STEAM, μέσα από διαδικασίες μουσικής παραγωγής, διάχυτου μουσικού υπολογισμού, στρατηγικές κωδικοποίησης, maker movement και συνεργατικές πρακτικές DIY. Τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι οι νεαροί μαθητές αγκάλιασαν τις δραστηριότητες με ενθουσιασμό και ενεπλάκησαν με ενεργό και δημιουργικό τρόπο στις διαδικασίες. Φάνηκε ότι το νέο μαθησιακό περιβάλλον ενίσχυσε τις μουσικές και τεχνολογικές τους δεξιότητες, διαμορφώνοντας νέες εμπειρίες, ανοίγοντας νέους δρόμους στη μουσική εκπαίδευση.
15.
Κοκκίδου, Μ., & Μυγδάνης, Γ. (2024). Η πολυαισθητηριακή μουσική διδασκαλία-μάθηση στη σχολική μουσική εκπαίδευση. Στα Πρακτικά του Συνεδρίου «Οι Τέχνες στο ελληνικό σχολείο: Παρόν και Μέλλον» – Τόμος Α’ (σσ. 151 – 164). ΕΚΠΑ
Η μουσική παιδαγωγική αποτελεί έναν τομέα συνεχώς εξελισσόμενο. Τις τελευταίες δεκαετίες, νέες φιλοσοφικές αντιλήψεις έχουν κάνει την εμφάνισή τους, επηρεάζοντας τα σχολικά προγράμματα σπουδών, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στη μουσική εκπαίδευση. Η πολυαισθητηριακή μουσική διδασκαλία-μάθηση αποτελεί ένα νέο μεθοδολογικό εργαλείο, όπου, σε αντίθεση με την συμβατικού τύπου μάθηση που περιορίζεται στο οπτικό και ακουστικό πεδίο, προκρίνει την πολυτροπική μάθηση μέσω του συνόλου των αισθήσεων. Εξάλλου, ο τρόπος που συλλέγουμε πληροφορίες από το περιβάλλον πραγματοποιείται με τη χρήση του συνόλου των αισθήσεων, μέσα από συναισθηματικές, συμπεριφοριστικές, γνωστικές και ψυχοκινητικές διεργασίες του εγκεφάλου. Ερευνητική δραστηριότητα στο πεδίο τονίζει τη σημασία της χρήσης όσο το δυνατόν περισσότερων αισθήσεων στην μαθησιακή διαδικασία, όπου πραγματοποιείται σε διαρκή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, μέσα από την εμπειρία. Εξάλλου, οι εκπαιδευτικές πρακτικές δεν περιορίζονται μόνο στη λεκτική επικοινωνία, αλλά σε πλήθος τρόπων όπως η ομιλία, το γράψιμο, η ζωγραφική, η χειρονομία, οι εκφράσεις του προσώπου, η κίνηση και τα γραφήματα. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η πολυαισθητηριακή διδασκαλία-μάθηση συνδέεται με τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner (2011), όπου οι μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους, προσεγγίζοντας μια έννοια από διαφορετικές σκοπιές. Η μουσική πράξη και μάθηση συνδέονται με ποικίλες διεργασίες του εγκεφάλου και από τη φύση τους είναι πολυτροπικές. Μέσω πολυαισθητηριακών δράσεων (συνεργεία ακουστικού, οπτικού και σωματικού-ψυχοκινητικού πεδίου), οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν σε βάθος αφηρημένες μουσικές ιδέες, έννοιες και σύμβολα με φυσικό τρόπο. Έμφαση σε πολυαισθητηριακές δραστηριότητες δίνεται επίσης και στις παραδοσιακές μουσικοπαιδαγωγικές μεθόδους των Orff, Dalcroze και Kodály, ωστόσο απουσιάζουν η όσφρηση και η γεύση. Σκοπός της παρούσας εισήγησης αποτελεί η διερεύνηση των χαρακτηριστικών της πολυαισθητηριακής μουσικής διδασκαλίας-μάθησης, μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, καθώς και η συζήτηση για τον σχεδιασμό πολυαισθητηριακών μουσικοπαιδαγωγικών δράσεων. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, έμφαση θα δοθεί στη διασαφήνιση των προϋποθέσεων ένταξής τους στα μαθήματα μουσικής του σχολείου, μέσα από παραδείγματα και πρακτικές εφαρμογές.
14.
Μυγδάνης, Γ. (2023). Κριτήρια επιλογής εκπαιδευτικού λογισμικού σε διαδικασίες μουσικής διδασκαλίας-μάθησης. Στο Θ. Ράπτης & Ε. Περακάκη (Επιμ.), Η Μουσική Εκπαίδευση σε έναν κόσμο που αλλάζει: Ταυτότητες, Αξίες, Εμπειρίες. Πρακτικά του 9ου Συνεδρίου της Ε.Ε.Μ.Ε. (σσ. 209-221). Ε.Ε.Μ.Ε.
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών έχουν μετασχηματίσει τους μορφές που οι μαθητές αλληλεπιδρούν με τη μουσική, δημιουργώντας νέους τρόπους μουσικής έκφρασης, δημιουργίας και μάθησης. Στην αναζήτηση νέου εκπαιδευτικού ψηφιακού υλικού, συχνά, αναδύονται προβληματισμοί περί της καταλληλότητας ενός λογισμικού στην εκπαιδευτική μουσική διδασκαλία. Το παρόν άρθρο εστιάζει στον σχεδιασμό ενός μοντέλου για τα κριτήρια επιλογής εκπαιδευτικών λογισμικών σε διαδικασίες μουσικής διδασκαλίας-μάθησης. Στη βάση των σύγχρονων μοντέλων ενσωμάτωσης της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, οι άξονες εστιάζουν σε τεχνολογικά ζητήματα, ζητήματα περιεχομένου, μεθόδους, διασύνδεση με σύγχρονες μουσικοπαιδαγωγικές προσεγγίσεις, φιλοσοφικές και θεωρητικές αρχές, σε ένα πλαίσιο αλληλοσυμπλήρωσης. Μέσα από την ανάπτυξη του μοντέλου, διαφαίνεται ότι η επιλογή και η αξιοποίηση ψηφιακών αντικειμένων δεν συντελεί αναπόφευκτα στην ποιοτική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθώς οποιοδήποτε ψηφιακό εργαλείο, δεν μπορεί να συνεισφέρει στη διαδικασία της μάθησης όταν δεν έχει διαμορφωθεί ένα κατάλληλο τεχνολογικό-παιδαγωγικό πλαίσιο. Υπό αυτό το πρίσμα, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να διαμορφώσουν ένα κατάλληλο τεχνολογικό-παιδαγωγικό μουσικό περιβάλλον, ώστε η αξιοποίηση ενός ψηφιακού αντικειμένου να προσδίδει επιπρόσθετη αξία στις διαδικασίες μουσικής διδασκαλίας-μάθησης.
13.
Σαλτάρη, Ρ., & Μυγδάνης, Γ. (2023). Αξιοποιώντας τα βιντεοπαιχνίδια σε διαδικασίες μουσικής διδασκαλίας-μάθησης. Στο Ε. Κανταρτζή & Α. Φουργκατσιώτης (Επιμ.), Πρακτικά του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου: Το εκπαιδευτικό παιχνίδι και η τέχνη στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό – Τόμος Β (σσ. 397-405). ΕΚΕΔΙΣΥ.
Στον σύγχρονο ψηφιακό πολιτισμό, τα βιντεοπαιχνίδια συνιστούν συχνά αναπόσπαστο μέρος της ζωής των νέων ανθρώπων. Είναι ίσως μία από τις δημοφιλέστερες μορφές ψυχαγωγίας που επηρεάζει πτυχές της καθημερινότητας των παικτών και των παικτριών και παράλληλα συμβάλλει στη γνωστική, κινητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξή τους. Η χρήση των βιντεοπαιχνιδιών στο μάθημα της μουσικής μπορεί να προσφέρει νέες ευκαιρίες για μουσική μάθηση και κίνητρα για ενεργή συμμετοχή σε δράσεις. Το μάθημα γίνεται πιο ελκυστικό και παράλληλα βελτιώνονται οι μουσικές, τεχνολογικές και κοινωνικές δεξιότητες. Το παρόν άρθρο περιλαμβάνει προτάσεις αξιοποίησης των βιντεοπαιχνιδιών σε διαδικασίες μουσικής διδασκαλίας-μάθησης. Μέσα από σχετικές δραστηριότητες, οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν τη δυνατότητα να εντοπίσουν τις λειτουργίες της μουσικής, να αναστοχαστούν σχετικά με τον ρόλο της μουσικής και των ήχων στην πλοκή της ιστορίας του παιχνιδιού, να αναπτύξουν την ενεργητική ακρόαση, τη μουσική εκτέλεση και τη μουσική δημιουργία, καθώς και να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν το δικό τους βιντεοπαιχνίδι με τη χρήση οπτικού προγραμματισμού. Οι δράσεις είναι ανοιχτές και προσαρμόσιμες σε ποικίλα μαθησιακά μουσικά περιβάλλοντα και προσφέρουν δυνατότητες για δημιουργικές επεκτάσεις. Ωστόσο, κατά τον σχεδιασμό διδακτικών σεναρίων με βιντεοπαιχνίδια, είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη και ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν. Το άρθρο καταλήγει με προβληματισμούς σχετικά με την καταλληλότητα των βιντεοπαιχνιδιών για μουσική διδασκαλία-μάθηση, τον βαθμό πρόσβασης που έχουν σε αυτά οι μαθητές και οι μαθήτριες καθώς και τον πιθανό εθισμό με αρνητικές επιπτώσεις στη συνολική διαδικασία μουσικής διδασκαλίας-μάθησης.
12.
Mygdanis, Y., & Papazachariou-Christoforou, M. (2022). Maker culture activities in a music theory class at a Greek conservatoire setting: preliminary findings from a practical intervention. In E. Himonides, C. Johnson, B. Merrick, & A. King (Eds.), Proceedings of the 2022 SEMPRE Music, Education, & Technology conference (pp. 15-16). SEMPRE.
Recently, growing interest from music educators and researchers has focused on the intersection of maker culture in music education. Maker culture is closely connected to STEAM education, focusing on project-based learning through collaborative and authentic problem-solving approaches. Despite the fact that such activities appear at school, hands-on activities are yet to be used broadly in conservatory settings. This presentation discusses the incorporation of maker culture activities in a music theory class in a Greek conservatory with a group of 4 students aged 6 to 7. The focus was on exploring students’ learning process and investigating their perceptions of the value of the maker culture intervention for their musical comprehension. For a period of four months, we applied hands-on musical activities for this student group, using the Synth4kids application. Synth4kids is an original web-audio application designed to be incorporated into music teaching-learning processes for young ages. It integrates elements from the traditional music-pedagogical methods –Dalcroze Eurhythmics, Orff Schulwerk, Kodály Method– along with features aligned with current trends in “music, technology, education” –Ubimus, IoMusT, augmented reality, QR codes, etc. One of the most prominent features is the compatibility with the LeapMotionTM sensor and the Makey-MakeyTM microcontroller, providing extended music-making and teaching-learning through the construction and connection of tangible-musical artifacts –instruments, sound-based interfaces. Activities followed a STEAM project-based learning perspective, providing students with cooperative, interdisciplinarity, game-based, and authentic problem-solving experiences. Findings from observation, semi-structured interviews, informal discussions, and written formative assessment show that young students embraced maker culture activities with enthusiasm and emerged in music-making as active agents. Overall, participants stated that the new learning environment enhanced their engagement and transformed their experiences.
11.
Χαραλαμπίδου, Χ., & Μυγδάνης, Γ. (2022). Εντάσσοντας σύγχρονες τεχνολογίες στην προσχολική μουσική διδασκαλία-μάθηση: μια διδακτική παρέμβαση με την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού λογισμικού Synth4kids σε παιδιά τεσσάρων έως έξι ετών. Στα Πρακτικά του 7ου Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου «Ένταξη και Χρήση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία» (σσ. 881-896). ΕΤΠΕ.
Η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των τελευταίων ετών έχει μετασχηματίσει τους τρόπους που άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τη μουσική. Τα παιδιά της σύγχρονης ψηφιακής εποχής μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον που διευρύνει καθημερινά τις εμπειρίες και τις μουσικές τους προτιμήσεις. Οι εξελίξεις αυτές έχουν οδηγήσει στη σχεδίαση ψηφιακών μαθησιακών περιβαλλόντων και λογισμικών προσανατολισμένων στην προσχολική ηλικία, προκρίνοντας τη διαμόρφωση ενός παιδαγωγικού πλαισίου ριζικά διαφορετικού από το συμβατικό. Ωστόσο, η μουσική παιδαγωγική δε φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με το νέο ψηφιακό εκπαιδευτικό συμφραζόμενο, δίνοντας έμφαση σε μουσικά διδακτικά μοντέλα που έχουν σχεδιαστεί δεκαετίες πριν και, όπως είναι αναμενόμενο, δεν περιλαμβάνουν δράσεις με την αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών στο περιεχόμενό τους. Το παρόν άρθρο συζητά τα ευρήματα από μία εκπαιδευτική παρέμβαση για την ένταξη και χρήση ψηφιακών μέσων στον χώρο της προσχολικής και πρωτοσχολικής μουσικής εκπαίδευσης, αξιοποιώντας το μουσικό εκπαιδευτικό λογισμικό Synth4kids. Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν τη διαμόρφωση ενός νέου τεχνοκεντρικού μαθησιακού περιβάλλοντος όπου τα παιδιά βρήκαν νόημα και συμμετείχαν ενεργά και με ενθουσιασμό σε αυθεντικές περιστάσεις μουσικής διδασκαλίας-μάθησης, οδηγώντας στον μετασχηματισμό των εμπειριών τους και στην απόκτηση νέων μουσικών και τεχνολογικών δεξιοτήτων.
10.
Μυγδάνης, Γ., & Λερχ-Καλαβρυτινού, Ι. (2022). Η παιδαγωγική του πιάνου στα τέλη του 18ου αιώνα, μέσα από το εγχειρίδιο Méthode ou Recueil de connaissances élémentaires pour le forte-piano ou clavecin των J. C. Bach και F. P. Ricci: Μια κριτική ανάλυση της μεθόδου και ζητήματα γνησιότητας του περιεχομένου. Στα Πρακτικά του 12ο Μουσικολογικό Συνέδριο Ελληνικής Μουσικολογικής Εταιρίας (σσ. 969-982). Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Το εγχειρίδιο Méthode ou Recueil de connaissances élémentaires pour le forte-piano ou clavecin των J. C. Bach και F. P. Ricci αποτελεί μία από τις σχετικά λίγες μεθόδους εκμάθησης πληκτροφόρου οργάνου που εκδόθηκαν στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, ενώ χρησιμοποιείται έως τις μέρες μας σε μαθήματα μουσικής. Το περιεχόμενό της, εκτός της μουσικής-ιστορικής αξίας καταδεικνύει πλήθος στοιχείων σχετικά με τις αρχές της παιδαγωγικής μουσικού οργάνου στην υπό εξέταση εποχή. Στα 240 περίπου χρόνια ζωής της έχει επανεκδοθεί αρκετές φορές, ως ανατύπωση της έκδοσης του οίκου LeDuc στο Παρίσι το 1786. Ωστόσο, ο εντοπισμός μίας πρότερης κατά επτά χρόνια έκδοσης της ίδιας μεθόδου στην Ολλανδία, με διαφορετικό τίτλο και οδοποιοί διαφορές στο περιεχόμενο, αναδύει ζητήματα περί γνησιότητας του περιεχομένου, καθώς και του ποσοστού εμπλοκής των συγγραφέων κατά το σχεδιασμό της. Ο σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι διττός. Αφενός πραγματοποιείται κριτική ανάλυση του διδακτικού υλικού που ενσωματώνεται ώστε και με βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία να αναδυθούν οι αρχές και οι τρόποι εκμάθησης μουσικού οργάνου για τον 18ο αιώνα. Αφετέρου, εκπονείται προσπάθεια αποσαφήνισης του αρχικού πυρήνα του περιεχομένου, αλλά και διασαφήνισης των αιτιών που οδήγησαν σε ενέργειες αλλοίωσης, διαμορφώνοντας το υλικό όπως καταγράφεται στις μετέπειτα επανεκδόσεις.
9.
Μυγδάνης, Γ. (2022). Σχεδιάζοντας τους άξονες ανάπτυξης προγραμμάτων επιμόρφωσης για τους εκπαιδευτικούς του μαθήματος “Θεωρία της Μουσικής”. Στο Μ. Αργυρίου & Κ. Κασιμάτη (Επιμ.), Πρακτικά του 7ου Επιστημονικού Συνέδριου – Σχεδιάζοντας τη Διδακτική, την Επιμόρφωση & την Επαγγελματική Κατάρτιση των Εκπαιδευτικών Ειδικοτήτων – Τόμος Β (σσ. 225-232). ΕΕΜΑΠΕ.
Στη σύγχρονη κοινωνία, η οποία χαρακτηρίζεται από συνεχείς αλλαγές, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι μονίμως ενήμεροι για τις εξελίξεις στο χώρο της εκπαίδευσης. Η ανάγκη για δια βίου μάθηση και επιμόρφωση τονίζεται πλέον πολλαπλά και αφορά στο σύνολο των γνωστικών πεδίων, συμπεριλαμβανομένου και της μουσικής. Αν και στη σχολική μουσική εκπαίδευση παρατηρούνται κινήσεις κατάρτισης εκπαιδευτικών, δεν σημειώνονται αντίστοιχες και στον χώρο των ωδείων. Ειδικότερα, έχει διαμορφωθεί μια κατάσταση αμετάβλητη για περισσότερο από εξήντα χρόνια, καθιστώντας πλέον το εκπαιδευτικό πλαίσιο αποσυνδεδεμένο από τον σύγχρονο μουσικό χάρτη. Το παρόν άρθρο αποσκοπεί στην προσπάθεια χάραξης των αξόνων σχεδιασμού επιμορφωτικών προγραμμάτων για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς του μαθήματος «Θεωρία της Μουσικής». Μέσα από τη διερεύνηση των συνθηκών διδασκαλίας και μάθησης και τη σύγχρονη βιβλιογραφία αναδύονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες, στη βάση των οποίων θα πρέπει να στηριχθεί η ανάπτυξη προγραμμάτων επιμόρφωσης όχι μόνο για το εν λόγω μάθημα, αλλά και για το σύνολο της ωδειακής εκπαίδευσης.
8.
Μυγδάνης, Γ. (2022). Σχεδίαση και ανάπτυξη τριών πρωτότυπων ψηφιακών μουσικών παιχνιδιών για μελλοντικούς μαθητές του Μουσικού Γυμνασίου. Στο Ε. Κανταρτζή & Γ. Παπαδημητρίου (Επιμ.), Πρακτικά του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου: Το εκπαιδευτικό παιχνίδι και η τέχνη στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό – Τόμος Β (σσ. 194-203). ΕΚΕΔΙΣΥ.
Το παιχνίδι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών σε όλους τους πολιτισμούς. Στη σύγχρονη εποχή που είναι σε μεγάλο βαθμό ψηφιακή, ένα σημαντικό μέρος ζωής των παιδιών εμπλέκει τη χρήση ψηφιακών εφαρμογών και, κατ’ επέκταση, ψηφιακών παιχνιδιών. Η αξιοποίηση ψηφιακών εκπαιδευτικών παιχνιδιών σε τυπικές ή άτυπες διαδικασίες διδασκαλίας-μάθησης οδηγεί στην αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών, αναπτύσσοντας κίνητρα για ενεργό συμμετοχή στο μάθημα μέσα από τη διασκέδαση και την παιγνιώδη αλληλεπίδραση. Επ’ αυτού, η σχεδίαση ενός ψηφιακού εκπαιδευτικού παιχνιδιού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αποτελεσματική του αξιοποίηση στην εκπαιδευτική διαδικασία, διαμορφώνοντας πλούσια μαθησιακά περιβάλλοντα, μέσα από συγκεκριμένους διδακτικούς στόχους, στη βάση των σύγχρονων θεωριών μάθησης και των ιδιαίτερων ηλικιακών χαρακτηριστικών των μαθητών που απευθύνεται. Το παρόν άρθρο εστιάζει στην παρουσίαση τριών πρωτότυπων ψηφιακών εκπαιδευτικών μουσικών παιχνιδιών που σχεδιάστηκαν αντλώντας από το περιεχόμενο των εξετάσεων εισαγωγής μελλοντικών μαθητών σε Μουσικά Γυμνάσια. Οι εφαρμογές αναπτύχθηκαν στα πλαίσια της ομάδας εργασίας των Μουσικών Σχολείων της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.), ώστε να αποτελέσουν ένα εύχρηστο εργαλείο για δημιουργικές διδακτικές προεκτάσεις, ενώ παράλληλα, δημιουργούν προϋποθέσεις για αξιοποίηση τόσο στην ωδειακή όσο και την πρωτοβάθμια σχολική εκπαίδευση.
7.
Mygdanis, Y. (2021). Virtual instruments in music teaching and learning at kindergarten-age: an educational proposal using Synth4kids web-application. In M. Panagopoulos, A. Papadopoulou & A. Giannakoulopoulos (Eds.), Digital Culture & Audiovisual Challenges: Interdisciplinary Creativity In Arts And Technology (pp. 141-148). CEUR Workshop Proceedings.
In today’s digital era, the accelerated development of music technology has transformed the way people interact with music. The current digital-cultural environment shapes children’s music preferences, developing new forms of music literacies. Τhe incorporation of digital media in music lessons can provide new ways of teaching and learning, as well as extend the existing ones. However, despite the rapid societal, cultural, and technological changes, music education has not given proper attention integrating music technology into teaching processes. This is more intense to the kindergarten-age, where the traditional music-educational methods, as designed decades ago, do not involve new technologies in their content and tend to emphasize to musical instruments and genres, absent in the new digital-cultural environment. The aim of this article consists of an educational proposal for incorporating digital and virtual instruments to music teaching and learning processes at the kindergarten-age. For that purpose, music-educational activities have designed with the use of Synth4kids, an original music-making web-application oriented to music lessons, as the main methodological tool. Actions are developed emphasizing improvisation development, sonic experimentation, kinesthetic experiences, experiential learning, and cooperative teaching, reflecting the needs of current musical and multimodal literacies of the modern digital environment.
6.
Κοκκίδου, Μ., Κονδυλίδου, Α., & Μυγδάνης, Γ. (2019). Πολυτροπικός γραμματισμός στην εκπαίδευση μέσα από μουσικά βίντεο της δημοφιλούς μουσικής. Πρακτικά του 3ου διεθνούς συνεδρίου – Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Ταυτότητες, Κείμενα, Θεσμοί (σσ. 220 – 229). Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.
Τα βίντεο δημοφιλούς μουσικής αποτελούν μία σύνθετη μορφή κειμένου, με πολυσημικές αφηγήσεις. Η μουσική, οι στίχοι και οι εικόνες αποτελούν φορείς νοημάτων τόσο ως αυτόνομο υλικό όσο και μέσα από την αλληλεπίδρασή τους. Τα βίντεο μεταφέρουν πληροφορίες σε ένα πυκνό και περίπλοκο συνδυασμό οπτικών και ακουστικών κωδίκων οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα για αναγωγές, οριοθέτηση και αναπαραστάσεις εννοιών. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται ένα μοντέλο ανάλυσης μουσικών βίντεο ως πρόταση για την ανάπτυξη πολυτροπικού γραμματισμού στην εκπαίδευση, το οποίο αντλεί στοιχεία από τα εργαλεία της σημειωτικής (κώδικες, συμβάσεις, πολυτροπικότητα, διακειμενικότητα). Ως παράδειγμα χρησιμοποιείται το μουσικό βίντεο Party like a Russian του τραγουδοποιού Robbie Williams. Η ανάπτυξη πολυτροπικού γραμματισμού στην εκπαίδευση μέσω της χρήσης μουσικών βίντεο αναμένεται να βοηθήσει τους μαθητές όχι μόνο να ερμηνεύουν και να δημιουργούν τα δικά τους βίντεο αλλά και να αποδομούν άλλα οπτικοακουστικά αντικείμενα της δημοφιλούς κουλτούρας καθώς και να προσεγγίζουν κριτικά ποικίλα κοινωνικά-πολιτικά θέματα της σύγχρονης ζωής.
5.
Μυγδάνης, Γ., Κονδυλίδου, Α., & Κοκκίδου, Μ. (2019). Κοινωνικές αξίες και Προγράµµατα Σπουδών µουσικής: συγκριτική έρευνα. Στο Θ. Ράπτης & Δ. Κόνιαρη (Επιµ.), Μουσική Εκπαίδευση και Κοινωνία: νέες προκλήσεις, νέοι προσανατολισµοί. Πρακτικά 8ου Συνεδρίου της Ε.Ε.Μ.Ε. (σσ. 280 – 289). ΕΕΜΕ.
Η παιδαγωγική αποτελεί ένα πολιτικό, κοινωνικό και εκπαιδευτικό όραμα. Οι νέες παιδαγωγικές δίνουν έμφαση στις κοινωνικές αξίες και απεικονίζουν, ως έναν βαθμό τουλάχιστον, τι θεωρεί χρήσιμο κάθε κοινωνία να μάθουν οι μαθητές. Το σημερινό σχολείο καλείται να προάγει τις αξίες της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας για μία δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία, στο παρόν και στο μέλλον. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα ευρήματα από μία ποιοτική συγκριτική έρευνα για τους σκοπούς και τους γενικούς στόχους του μαθήματος της μουσικής σε τέσσερα επίσημα προγράμματα σπουδών: της Ελλάδας, της Σουηδίας της Ιαπωνίας και της Σιγκαπούρης, αναφορικά με τις κοινωνικές αξίες. Τα προγράμματα δεν αναλύονται ως μεμονωμένα κείμενα αλλά στο κοινωνικό-πολιτισμικό-εκπαιδευτικό τους συμφραζόμενο. Απώτερος σκοπός αποτελεί η εμβάθυνση στο τι σημαίνει μουσική εκπαίδευση σε μία κοινωνία και πώς διαμορφώνεται από αυτήν.
4.
Κοκκίδου, Μ., Μυγδάνης, Γ., & Κονδυλίδου, Α. (2019). Η έννοια του πολιτισμού στο Πρόγραμμα Σπουδών Μουσικής για το «Νέο Σχολείο»: Σημειωτική ανάλυση. Στο Γ. Παπαδημητρίου & Χ. Κωσταρής (Επιμ.), Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Συνέδριου Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Σχολείο και Πολιτισμός (σσ. 305 – 316). ΕΚΕΔΙΣΥ.
Ο πολιτισμός είναι κατά πολλούς μια έννοια ασύλληπτη. Αναγνωρίζεται από την κοινή ιστορική εμπειρία και γλώσσα μιας κοινωνικής ομάδας και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, επιτεύγματα, συστήματα ιδεών και αξιών, σύμβολα, θεσμούς και μορφές συμπεριφοράς και επικοινωνίας, χωρίς να περιορίζεται στις τέχνες και τα γράμματα, αλλά επεκτείνεται στους τρόπους ζωής, στα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων, στα συστήματα αξιών και στις παραδόσεις και πεποιθήσεις. Κάθε παιδαγωγική πράξη έχει πολιτιστικές και πολιτισμικές διαστάσεις που πραγματώνονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ του ατόμου και της κοινωνίας. Με αυτόν τον τρόπο, το σχολείο αποτελεί φορέα αξιών και πολιτισμού, προάγοντας ιδεολογίες και μεταφέροντας πολιτισμικά νοήματα από γενιά σε γενιά, μέσω του επίσημου προγράμματος σπουδών. Ειδικότερα με το μάθημα και το Πρόγραμμα Σπουδών της Μουσικής, τα παιδιά δεν αποκτούν μόνο γνώσεις και δεξιότητες, αλλά αναπτύσσουν μουσική – κοινωνική σκέψη σε μια πολιτισμική διάσταση. Η παρούσα μελέτη διερευνά τους τρόπους ανάδυσης της έννοιας του πολιτισμού στο Πρόγραμμα Σπουδών Μουσικής για το «Νέο Σχολείο», ενώ απώτερος σκοπό αποτελεί η αποσαφήνιση του τι σημαίνει πολιτισμός για τη σχολική μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα και πώς συνδέεται με τις εκπαιδευτικές – κοινωνικές αξίες του μαθήματος της μουσικής.
3.
Κοκκίδου, Μ., & Μυγδάνης, Γ. (2019). Δάνεια στοιχεία της έντεχνης μουσικής στην κουλτούρα της δημοφιλούς μουσικής: Η περίπτωση των μουσικών υβριδίων. Στο Ι. Φούλιας, Π. Βούβαρης & Κ. Καρδάμης (Επιμ.), Πρακτικά του 10ου Διατμηματικού Μουσικολογικού Συνεδρίου «Η μουσική κληρονομιά στη Δυτική έντεχνη μουσική» (σσ. 130 – 146). Ελληνική Μουσικολογική Εταιρία.
Ένας μουσικός πολιτισμός εξαπλώνεται με το πέρασμα του χρόνου σε καινούριους τόπους, δανείζεται στοιχεία από άλλους πολιτισμούς και υπόκειται σε αλλαγές. Παρόλο που η εστίαση σε αυθεντικές μορφές εξακολουθεί να έχει μεγάλη αξία, στο σημερινό μουσικό περιβάλλον η έννοια της αυθεντικότητας έχει μετασχηματιστεί και είναι αρκετοί που την αντιλαμβάνονται πλέον ως ριζική καινοτομία της προηγούμενης γενιάς. Η δυτική έντεχνη μουσική, καθόλη την ιστορική εξέλιξή της, δανείστηκε και προσάρμοσε στοιχεία από άλλους μουσικούς πολιτισμούς. Στις μέρες μας, η δημοφιλής μουσική οικειοποιείται δημιουργικά στοιχεία από τη δυτική έντεχνη, με την εμφάνιση των μουσικών υβριδίων. Επ’ αυτού, πρέπει να προστεθεί ότι σύμφωνα με τη θεωρία του μεταμοντερνισμού έχουν καταλυθεί τα όρια μεταξύ υψηλού και χαμηλού, αυτόνομου και εμπορικού, σηματοδοτώντας το τέλος στις μονοσήμαντες ιεραρχίες της μουσικής αξίας. Έτσι, τα μουσικά υβρίδια, σε μία ευρύτερη έννοια από αυτή του αυτούσιου δανεισμού, έχουν ως αρχή τη ρήξη με την παράδοση του παρελθόντος σε ένα κοσμοπολίτικο μουσικό περιβάλλον. Στην παρούσα εισήγηση προσεγγίζεται η πρακτική των δάνειων στοιχείων από τη δυτική έντεχνη στη δημοφιλή μουσική κουλτούρα. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, έμφαση θα δοθεί στα ερωτήματα αν ο δανεισμός είναι δόκιμος ή καταχρηστικός, αν διατηρείται η ουσία των δάνειων στοιχείων και τέλος αν τα μουσικά υβρίδια μπορούν να διεκδικήσουν την δική τους αυτονομία.
2.
Μυγδάνης, Γ., & Κοκκίδου, Μ. (2018). Ο Δημιουργικός Προγραμματισμός ως εργαλείο ανάπτυξης της μουσικής δημιουργικότητας. Στο Φ. Γούσιας (Επιμ.), Πρακτικά του 5ου Συνεδρίου «Νέος Παιδαγωγός» (σσ. 903 – 912). Νέος Παιδαγωγός.
Η μουσική δημιουργικότητα αφορά τόσο σε μία ικανότητα όσο και στη σκόπιμη ενεργητική διαδικασία η οποία έχει ως αποτέλεσμα ένα νέο παράγωγο, τουλάχιστον αναφορικά με το άτομο που το παράγει. Έχει διαπιστωθεί ερευνητικά ότι η μουσική δημιουργικότητα μπορεί να διδαχθεί και, ως εκ τούτου, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ενσωμάτωσης σε παιδαγωγικές δράσεις. Ωστόσο, το κοινωνικό-εκπαιδευτικό συμφραζόμενο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον σχεδιασμό και την εφαρμογή δημιουργικών μουσικών δράσεων στη σχολική τάξη. Στη σύγχρονη ανάλυση, έχει καταδειχθεί ότι τα ψηφιακά μέσα και η μουσική τεχνολογία μπορούν να συνεισφέρουν στο ζητούμενο της ανάπτυξης δεξιοτήτων δημιουργίας από τους μαθητές, μετασχηματίζοντας, παράλληλα, τους τρόπους της μουσικής διδασκαλίας-μάθησης. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στην ανάπτυξη της μουσικής δημιουργικότητας μέσω του Δημιουργικού Προγραμματισμού, ενός είδους προγραμματισμού υπολογιστών προσανατολισμένο στην παραγωγή εκφραστικού αποτελέσματος, σε αντίθεση με τον συμβατικό ο οποίος έχει λειτουργικό σκοπό.
1.
Μυγδάνης, Γ. (2018). Synth4kids: Ένα εικονικό μουσικό όργανο προσανατολισμένο στη μουσική διδασκαλία-μάθηση. Στο Φ. Γούσιας (Επιμ.), Πρακτικά του 5ου Συνεδρίου «Νέος Παιδαγωγός» (σσ. 1467 – 1477). Νέος Παιδαγωγός.
Στη σημερινή εποχή, τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα ψηφιακό περιβάλλον το οποίο διαμορφώνει τις μουσικές εμπειρίες τους. Οι παραδοσιακές ωστόσο μουσικοπαιδαγωγικές μέθοδοι, έχοντας σχεδιαστεί πολλές δεκαετίες πριν, δεν ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες και την χρήση ηλεκτρονικών ήχων ή οργάνων στο περιεχόμενό τους, με αποτέλεσμα ένα βασικό τμήμα των μουσικών προτιμήσεων των παιδιών να μην εκφράζεται. Κατά καιρούς, έχουν σχεδιαστεί εικονικά όργανα, η πλειονότητα των οποίων αποτελεί μία αναπαράσταση ακουστικών οργάνων, χωρίς μουσικοπαιδαγωγικές ορίζουσες ή να λαμβάνουν υπόψη τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας. Σκοπός του παρόντος άρθρου αποτελεί η παρουσίαση του Synth4kids, μίας πρωτότυπης μουσικής διαδικτυακής εφαρμογής, για παιδιά 5 έως 8 ετών. Πρόκειται για ένα εικονικό συνθεσάιζερ προσανατολισμένο στη μουσική διδασκαλία-μάθηση, ενσωματώνοντας στοιχεία από το περιεχόμενο των παραδοσιακών μουσικοπαιδαγωγικών μεθόδων (Dalcroze Eurhythmics, Kodály Method, Orff Schulwerk). Η εφαρμογή είναι συμβατή με όλα τα λειτουργικά συστήματα, αξιοποιώντας τους αισθητήρες των συσκευών tablet και προσφέροντας νέες κιναισθητικές εμπειρίες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με ακουστικά όργανα παρέχοντας διευρυμένες δυνατότητες για ηχητικό πειραματισμό, ανάπτυξη αυτοσχεδιασμού και γνωριμία των παιδιών με τις αρχές της ηλεκτρονικής μουσικής.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δημοσιεύσεις κεφαλαίων σε συλλογικούς τόμους και άρθρων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές ή σε πρακτικά συνεδρίων, μπορείτε να επισκεφτείτε τον προσωπικό μου λογαριασμό στο Research Gate, στο Google Scholar ή στο Academia.
Μοναδικός αλφαριθμητικός κωδικός ORCID για τον προσδιορισμό επιστημόνων και ακαδημαϊκών συγγραφέων:
